Państwowa Szkoła Morska w Tczewie, kolebka nawigatorów, symbol powrotu Polski nad morze. Kiedy powstawała, na froncie trwały walki w wojnie polsko-bolszewickiej, granice państwa nie były jeszcze ustalone. 8 grudnia przyjęto pierwszych słuchaczy, przyszłych kapitanów i mechaników polskiej floty. Właśnie mija 100 lat od tych wydarzeń.
Kiedy Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku, stało się jasne, że dostęp do morza należy spożytkować dla dobra kraju. Posiadanie własnej floty stało się koniecznością, a wraz z flotą niezbędne stało się posiadanie portów, sieci transportowej i oczywiście kadr. Pierwsza uczelnia kształcąca marynarzy – Państwowa Szkoła Morska (PSM), powołana z inicjatywy Kazimierza Porębskiego w początku czerwca 1920 roku w Tczewie, powstała pod nadzorem Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych choć prace nad jej uruchomieniem trwały kilka miesięcy. Porębski jeszcze w sierpniu 1919 roku wyznaczył komisję, mającą opracować statut, organizację i program nauczania szkoły kształcącej kadry dla floty handlowej, która pracowała niemal bez wytchnienia aż do maja następnego roku. Minister spraw wojskowych gen. Józef Leśniewski podpisał akt utworzenia Szkoły Morskiej w Tczewie 17 czerwca 1920 roku. Szef Departamentu dla Spraw Morskich adm. Kazimierz Porębski mianował Antoniego Garnuszewskiego dyrektorem, kpt. ż. w. Gustawa Kańskiego inspektorem SM i kierownikiem Wydziału Nawigacyjnego, inż. Kazimierza Bielskiego – Wydziału Mechanicznego. Wykładowcami byli Antoni Ledóchowski, kpt. ż. w. Stanisław Dłuski, Adolf Hryniewiecki, Aleksy Majewski, Aleksander Maresz, Tadeusz Kokiński, dr Florian Hłasko inż. Stefan Ancuta, Józef Klejnot-Turski, Jan Roiński.
8 grudnia 1920 roku W obecności adm. K. Porębskiego, w dniu Święta Maryjnego, odbyło się uroczyste otwarcie Szkoły Morskiej w Tczewie i podniesienie bandery Polskiej Marynarki Handlowej na gmachu szkolnym. Kierownictwo Szkoły i zaproszeni goście zasiedli do świątecznego obiadu z pieczoną gęsią jako daniem głównym – co weszło do szkolnej tradycji.
Więcej informacji na temat początków Szkoły Morskiej oraz sylwetek jej wykładowców znajdziecie w jesiennym numerze „Morza”.